अबब ! तेऊरवाडीत ५०० ग्रामस्थ आले धावून, अन बघता बघता भात रोप गेले लावून

 

सामूहिक पध्दतीने रोपलावणी करताना महिला व पुरुष.

तेऊरवाडी / एस. के. पाटील 

         तेऊरवाडी (ता. चंदगड) येथे भात रोप लावणीसाठी संपूर्ण गावातील ग्रामस्थांनी सहभाग घेतल्याने पाच एकर क्षेत्रावरील लागण तीन तासातच संपली. ५०० ग्रामस्थ आले धावून अन तेऊरवाडीची रोप गेली  संपून. अशा या आगळ्या वेगळ्या रोपेची चंदगड तालूक्यात जोरदार चर्चा चालू आहे. जे गाव करेल ते राव काय करेल? याची प्रचिती तेऊरवाडी करानी या श्रमदानतून दाखवून दिले.

     येथील श्री ब्रम्हदेव देवस्थान कमिटीच्या ताब्यात पाच एकर हुलकाई देवीचे शेत आहे. यापूर्वी हे शेत खंडाने विविध शेतकऱ्यांना साठी दिले जात होते. पण सध्या या परिसरात गव्यांच्या वाढता वावर, शेतीचा वाढता खर्च व शेत मजुरांची कमतरता यामूळे शेत करण्यास कोण तयार होत नव्हते . यानंतर देवस्थान कमिटीने  गावच्या श्रमदानातून ही शेती कसण्याचा गतवर्षी निर्णय घेऊन त्याची अंमल बजावणीही केली. आज पुन्हा गावामध्ये पाळक करून संपूर्ण गावातील प्रत्येक घरोघरी स्त्री, पुरुष, युवक यांच्या सहकार्यातून रोप लागण करण्यात आली. यासाठी बैलानी चिखल करण्यात आला . काहीनी रोप काढली, काहीनी भाताच्या पेंड्या पुरवल्या, दोघ - तिघांनी वरखत टाकले, काहीणी शेतात पाणी पुरवठा करण्याचे तर महिलांनी तरु काढून तीची लागण करण्याचे काम केले. एकमेकांच्या सहका यातून पारंपारिक गिते गायन करत तीन तासात रोपलागन संपवण्यात आली.  एकीचे बळ सर्व श्रेष्ठ असल्याचे या घटनेतून दिसून येते. शेवटी एकत्रित पणे मांसाहारी व शाकाहारी जेवणावर ताव मारण्यात आला.

                                  पावणेराची आठवण

         तेऊरवाडीत पूर्वी पावणेर करायची परंपरा होती. पावणेर म्हणजे कोणतेही कोणाचेही काम गावातील ग्रामस्थांनी जाऊन विनामूल्य करणे. फक्त याचा मोबदला म्हणून ज्याचे काम आहे त्याने सायंकाळी जेवण देण्याची प्रथा होती. यामध्ये  बैलानी शेत जमिन बसवणे, गवत कापणे -आणणे, मळणे, शेण किट कालवणे, खत वढवणे, घर बांधणे, लाकडे आणणे आदि कामे विनामूल्य केली जात. पण आता माणूसकी संपत असताना सर्वच कामामध्ये पैशांची देवघेव होते. त्यामुळे पावणेर हा प्रकार बंद पडला. पण तेऊरवाडीकरांनी आज पुन्हा पावणेर प्रथा जपून सर्वाना आनंदाचा धक्का दिला.